ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਐਪਲ ਕਾਫ਼ੀ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚੀਨ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਨੂੰ ਉੱਥੋਂ ਬਾਹਰ ਸ਼ਿਫਟ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਵੱਲੋਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਟੈਰਿਫ ਲਗਾਉਣ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਅਤੇ ਚੀਨ ਨਾਲ ਟੈਰਿਫ ਵਾਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ। ਫਾਈਨੈਂਸ਼ੀਅਲ ਟਾਈਮਜ਼ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਜੇਕਰ ਐਪਲ ਆਪਣੀ ਅਸੈਂਬਲਿੰਗ ਭਾਰਤ ਵੱਲ ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਸ਼ਿਫਟ ਕਰ ਲੈਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ 2026 ਤੱਕ ਇੱਥੇ ਸਾਲਾਨਾ 6 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਈਫੋਨ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਹੋਵੇਗਾ, ਜੋ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮਰੱਥਾ ਤੋਂ ਦੁੱਗਣਾ ਹੈ।
ਅਮਰੀਕਾ ਐਪਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬਾਜ਼ਾਰ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ ਇੰਫਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰ ‘ਤੇ ਅਜੇ ਚੀਨ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਹੈ। IDC ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 2024 ਵਿੱਚ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਗਲੋਬਲ ਆਈਫੋਨ ਸ਼ਿਪਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਹਿੱਸਾ ਲਗਭਗ 28% ਸੀ।
ਅਮਰੀਕੀ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਵਿਕਣ ਵਾਲੇ ਆਈਫੋਨ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਚੀਨ ਦੇ ਬਾਹਰ ਸ਼ਿਫਟ ਕਰਨ ਨਾਲ ਕੰਪਨੀ ਹਾਈ ਟੈਰਿਫ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਾ-ਚੀਨ ਰਿਲੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਤੋਂ ਵੀ ਬਚਣ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਮਾਰਚ 2024 ਤੋਂ ਮਾਰਚ 2025 ਤੱਕ ਦੇ 12 ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਐਪਲ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 22 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ (ਲਗਭਗ ₹1.88 ਲੱਖ ਕਰੋੜ) ਮੁੱਲ ਦੇ ਆਈਫੋਨ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕੀਤਾ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਿੱਚ 60% ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਐਪਲ ਨੇ ਭਾਰਤ ਤੋਂ 17.4 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ (ਲਗਭਗ ₹1.49 ਲੱਖ ਕਰੋੜ) ਮੁੱਲ ਦੇ ਆਈਫੋਨ ਐਕਸਪੋਰਟ ਕੀਤੇ। ਉੱਥੇ ਹੀ, ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਹਰ 5 ਵਿੱਚੋਂ 1 ਆਈਫੋਨ ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਈਫੋਨ ਦੀ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ ਤਮਿਲਨਾਡੂ ਅਤੇ ਕਰਨਾਟਕ ਦੀਆਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਫੌਕਸਕਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਫੌਕਸਕਾਨ ਐਪਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ ਭਾਈਵਾਲ ਵੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਟਾਟਾ ਇਲੈਕਟ੍ਰੌਨਿਕਸ ਅਤੇ ਪੈਗਾਟ੍ਰੌਨ ਵੀ ਇਸ ਵਧ ਰਹੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2024 ਵਿੱਚ ਐਪਲ ਦੇ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਦੀ ਵਿਕਰੀ 8 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ। ਜਦਕਿ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਸਿਰਫ 8% ਸੀ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਉਭਰ ਰਹੇ ਮਿਡਲ ਕਲਾਸ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਵੀ ਆਈਫੋਨ ਇੱਕ ਲਗਜ਼ਰੀ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇੱਥੇ ਮਾਰਕੀਟ ਵਧਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।
ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਡਾਇਵਰਸੀਫਿਕੇਸ਼ਨ: ਐਪਲ ਚੀਨ ‘ਤੇ ਆਪਣੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਘੱਟ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਓਪੋਲਿਟੀਕਲ ਟੈਨਸ਼ਨ, ਟਰੇਡ ਡਿਸਪਿਊਟ ਅਤੇ ਕੋਵਿਡ-19 ਲੌਕਡਾਊਨ ਵਰਗੀਆਂ ਦਿੱਕਤਾਂ ਤੋਂ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਲੱਗਾ ਕਿ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਖੇਤਰ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਿਰਭਰ ਰਹਿਣਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਐਪਲ ਲਈ ਭਾਰਤ ਇੱਕ ਘੱਟ ਜੋਖਮ ਵਾਲਾ ਵਿਕਲਪ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਕੌਸਟ ਐਡਵਾਂਟੇਜ: ਭਾਰਤ ਚੀਨ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਲਾਗਤ ‘ਤੇ ਲੇਬਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇਸਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਕਰਸ਼ਕ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਥਾਨਕ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰ ਕਰਨ ਨਾਲ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਇਲੈਕਟ੍ਰੌਨਿਕਸ ‘ਤੇ ਉੱਚ ਆਯਾਤ ਲਾਗਤ ਤੋਂ ਬਚਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ: ਭਾਰਤ ਦੀ ਮੇਕ ਇਨ ਇੰਡੀਆ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਲਿੰਕਡ ਇਨਸੈਂਟਿਵ (PLI) ਸਕੀਮਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਥਾਨਕ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੀਤੀਆਂ ਨੇ ਫੌਕਸਕਾਨ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਵਰਗੇ ਐਪਲ ਦੇ ਭਾਈਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਵਧਦੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਸੰਭਾਵਨਾ: ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੇ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਸਥਾਨਕ ਉਤਪਾਦਨ ਨਾਲ ਐਪਲ ਨੂੰ ਇਸ ਮੰਗ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਨਾਲ ਹੀ ਇਸਦੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਵੀ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਫਿਲਹਾਲ ਲਗਭਗ 6-7% ਹੈ।
ਐਕਸਪੋਰਟ ਲਈ ਮੌਕੇ: ਐਪਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਆਪਣੇ 70% ਆਈਫੋਨ ਨੂੰ ਐਕਸਪੋਰਟ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਚੀਨ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਘੱਟ ਆਯਾਤ ਟੈਰਿਫ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। 2024 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਆਈਫੋਨ ਐਕਸਪੋਰਟ 12.8 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ (ਲਗਭਗ ₹1,09,655 ਕਰੋੜ) ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਹੋਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਧਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।
ਹੁਨਰਮੰਦ ਵਰਕਫੋਰਸ ਅਤੇ ਇੰਫਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰ: ਭਾਰਤ ਦਾ ਲੇਬਰ ਫੋਰਸ ਅਨੁਭਵ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹੈ, ਪਰ ਹੁਣ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਸੁਧਾਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਐਪਲ ਦੇ ਫੌਕਸਕਾਨ ਵਰਗੇ ਭਾਈਵਾਲ, ਉਤਪਾਦਨ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਰਨਾਟਕ ਵਿੱਚ 2.7 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ (₹23,139 ਕਰੋੜ) ਦੇ ਪਲਾਂਟ ਵਰਗੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
